Dlaczego warto jeść jarmuż?

Jarmuż to jedno z najbardziej wartościowych warzyw liściowych – pełen witamin A i K, antyoksydantów i błonnika, a do tego wyrazisty w smaku. Sprawdź, jakie korzyści daje jarmuż i wypróbuj szybki koktajl z przepisu naszego szefa kuchni.

Jarmuż należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), a jego dobroczynne właściwości doceniano już wieki temu. Najlepiej rośnie w chłodnym klimacie. W Polsce jest uprawiany od stuleci. Co ważne – im chłodniej, tym bywa smaczniejszy, bo po pierwszych przymrozkach łagodnieje w smaku. Na rynku znajdziesz różne odmiany: z liśćmi prostymi lub karbowanymi, od intensywnie zielonych po fioletowe. W smaku jest wyrazisty, lekko orzechowy. Często trafia do grupy tzw. superfoods – produktów, które są gęste odżywczo i wspierają organizm. Sezon trwa od września aż do zimy, nierzadko do wiosny. Warto włączyć go do menu właśnie teraz.

5 zalet jarmużu

• Witamina A (beta-karoten): jarmuż jest jej bardzo dobrym źródłem. Wspiera wzrok i skórę.
• Antyoksydanty i flawonoidy: pomagają ograniczać działanie wolnych rodników, wspierając naturalne mechanizmy obronne organizmu.
• Witamina K: sprzyja prawidłowemu krzepnięciu krwi i pracy układu krążenia; porcja jarmużu potrafi pokryć dzienne zapotrzebowanie dorosłych.
• Minerały: dostarcza m.in. wapnia i żelaza.
• Błonnik: wspiera układ pokarmowy i daje uczucie sytości.

Uwaga: jarmuż ma reputację warzywa „przeciwnowotworowego”, ale to nie lek – traktuj go jako element zróżnicowanej, warzywnej diety.

Co można zrobić z jarmużu?

Jarmuż jest wdzięczny w kuchni. Sprawdzi się na surowo jako baza sałatki, w zielonych koktajlach i sokach, w formie pieczonych chipsów. Możesz go też krótko blanszować, dusić lub dorzucać na patelnię pod koniec smażenia. Jeśli trafisz na twardsze liście, usuń grube nerwy i masuj liście odrobiną oliwy – będą delikatniejsze.

Koktajl z jarmużu (przepis Szefa Kuchni, Mariana Frankowskiego)

Składniki:

• 2 garście jarmużu (bez twardych łodyg)
• 1 garść liści szpinaku
• 2 jabłka
• 1 pomarańcza
• 1/2 banana

Przygotowanie:
Wszystko zmiksuj w blenderze kielichowym do gładkości. Jeśli wolisz klarowny napój, użyj wyciskarki wolnoobrotowej (banana wtedy pomiń lub dodaj po wyciśnięciu i krótko zmiksuj). Podawaj od razu.

Pytania i odpowiedzi

Czy jarmuż można jeść na surowo?
Tak. Umyj liście, usuń twarde łodygi i delikatnie je „pomasuj” odrobiną oliwy z sokiem z cytryny i szczyptą soli – zmiękną i będą łagodniejsze. Jarmuż świetnie sprawdza się w sałatkach.

Jak przygotować jarmuż, żeby nie był gorzki?
Wybieraj młodsze liście lub takie zebrane po przymrozkach. Usuń grube łodyżki, zmiękcz je oliwą, dodaj odrobinę kwasu (cytryna, ocet jabłkowy) i element tłusty lub słony (oliwa, ser). Krótkie sparzenie 1-2 minuty albo szybkie podsmażenie 3-4 minuty też łagodzi smak.

Jak zrobić chipsy z jarmużu – ile piec i w jakiej temperaturze?
Porwane liście wymieszaj z odrobiną oliwy i przyprawami. Piecz w 150-160°C (z termoobiegiem) 8-12 minut w jednej warstwie, aż staną się kruche. Lepiej piec krócej i w niższej temperaturze, by ich nie przypalić.

Jak przechowywać jarmuż i czy można go mrozić?
W lodówce przechowuj 3-5 dni w przewiewnej torebce albo pojemniku z otworkami; myj tuż przed użyciem. Przed mrożeniem najlepiej krótko sparzyć 1–2 minuty, osuszyć i zamrozić w porcjach – później dobrze sprawdzi się w zupach, daniach na ciepło i koktajlach.

Jakie właściwości i wartości odżywcze ma jarmuż?
To źródło witaminy K, A (beta-karoten) i C, a także błonnika, wapnia, potasu i żelaza. Zawiera przeciwutleniacze (m.in. luteinę, zeaksantynę, kwercetynę) oraz glukozynolany. Wspiera dobrze ułożoną, warzywną dietę.